To już kolejny post na moim blogu, który chciałbym poświęcić uśmiechowi. Tym razem jednak chodzi o teorię, która znalazła potwierdzenie w badaniach naukowych. Czym jest uśmiech Duchenne’a? Jak odróżnić szczery, naturalny uśmiech od wymuszonego grymasu? O tym w dzisiejszym poście.
Spis treści
Czym jest uśmiech Duchenne’a?
Uśmiech Duchenne’a to ekspresja radości, nazwana tak na cześć francuskiego neurologa Guillaume’a Duchenne’a, który jako pierwszy opisał mechanizmy za nim stojące. W swoich badaniach Duchenne zauważył, że naturalny uśmiech charakteryzuje się nie tylko uniesieniem kącików ust, ale także aktywacją mięśnia okrężnego oka, co skutkuje pojawieniem się charakterystycznych „kurzych łapek”. Ten rodzaj uśmiechu jest interpretowany jako szczery i budzący zaufanie.
Choć za uśmiech odpowiada kilkadziesiąt różnych mięśni twarzy, w swojej teorii Duchenne wyróżnił dwa kluczowe:
- mięsień jarzmowy większy (Zygomaticus major) – unosi kąciki ust.
- mięsień okrężny oka (Orbicularis oculi) – powoduje charakterystyczne zmarszczki wokół oczu („kurze łapki”)
A w praktyce? Jeśli uśmiechamy się szczerze i naturalnie, śmieje się cała twarz.
Uśmiech naturalny vs uśmiech sztuczny
Guillaume Duchenne uważał, że różnice między uśmiechem sztucznym i naturalnym każdy jest w stanie rozpoznać w podświadomy sposób. W swoich badaniach dowiódł również, że ludzie znacznie lepiej reagują na szczere, autentyczne uśmiechy.
Podstawowe różnice między uśmiechem naturalnym a sztucznym sprowadzają się wg. Duchenne’a do następujących kwestii:
🔹 Uśmiech Duchenne’a (szczery):
✅ Uniesione kąciki ust
✅ Zmarszczki wokół oczu
✅ Rozluźniona mimika twarzy
🔹 Sztuczny uśmiech:
❌ Kąciki ust uniesione, ale oczy pozostają „puste”
❌ Brak naturalnych zmarszczek mimicznych wokół oczu
❌ Nienaturalny, wymuszony grymas ust
Wnioski płynące z badań francuskiego neurologa stały się jednym z kluczowych założeń komunikacji niewerbalnej i budowania pozytywnego, autentycznego wizerunku w mediach, polityce, reklamie a także – co oczywiste- w biznesie.
Rola uśmiechu Duchenne’a w fotografii biznesowej
Wszyscy lubimy patrzeć na zdjęcia uśmiechniętych osób, ponieważ w naturalny, można by rzec – ewolucyjny sposób utożsamiamy się z pozytywnymi emocjami. Widok uśmiechniętych osób sprawia, że sami również czujemy się lepiej (stąd zresztą teoria, że uśmiech jest zaraźliwy). Naturalny uśmiech podkreśla urodę i dodaje twarzy blasku. Kojarzy się z życzliwością, otwartościa, zmniejsza też dystans społeczny.
Jak się to ma do wizerunku biznesowego, który powinien być przede wszystkim profesjonalny, a nierzadko wręcz twardy i nieustępliwy?
Teorie głoszące, że uśmiech w wizerunku biznesowym jest oznaką słabości, formą mimowolnego zabiegania o czyjeś względy nie są bezpodstawne. Pod warunkiem, że nie jest to… uśmiech Duchenne’a. Ten bowiem sprawia, że osoba odbierana jest jako:
- godna zaufania – autentyczność emocji przekłada się na wiarygodność,
- kompetentna – pozytywna ekspresja może sugerować pewność siebie i profesjonalizm,
- otwarta i przyjazna – ludzie chętniej nawiązują relacje z osobami, które sprawiają wrażenie ciepłych i komunikatywnych.
- szczęśliwa – naturalny uśmiech stanowi przejaw pozytywnego stanu emocjonalnego, wynikającego z zawodowego i osobistego spełnienia
A zatem…
Jak uzyskać uśmiech Duchenne’a na zdjęciach biznesowych?
Zgodnie z teorią Duchenne’a, tylko naturalny uśmiech jest odbierany jako ten w pełni autentyczny. Zamiast więc ćwiczyć uśmiechy przed lustrem, warto zadbać o swój psychiczny i emocjonalny dobrostan. Pierwsze, co można zrobić, to w dniu sesji pozbyć się niepotrzebnego napięcia. Poranny jogging, dobre śniadanie czy ulubiona kawa wprawią nas w lepszy nastrój i pozwolą zaangażować się w cały proces bez obaw czy osobistych uprzedzeń. Pozytywne nastawienie sprzyja pozytywnym rezultatom. Wiele zależy również od samego fotografa, umiejętności tworzenia luźnej, nieformalnej atmosfery podczas sesji zdjęciowej.
Warto pamiętać, że uśmiech na zdjęciach biznesowych nie jest obowiązkowy. Jeśli nie chcemy, lub nie umiemy uśmiechać się na zawołanie, nie ma sensu robić nic na siłę. W tym wypadku możemy jednak (bez większego trudu) zadbać o „twarz Duchenne’a” – naturalnie pogodne i pozbawione napięć oblicze, które na zdjęciach biznesowych wygląda równie dobrze jak niejeden promienny uśmiech.
Uśmiech Duchenne’a – 7 ciekawostek o których być może nie słyszałaś/eś 🙂
- Uśmiech Duchenne’a jest niemal niemożliwy do podrobienia
Większość ludzi potrafi świadomie kontrolować mięsień jarzmowy większy, ale nie mięsień okrężny oka. Dlatego prawdziwy uśmiech Duchenne’a pojawia się zazwyczaj w odpowiedzi na autentyczne emocje. - Uśmiech Duchenne’a może przewidywać dłuższe życie
Wiele lat temu przeprowadzono badanie zdjęć zawodników baseballu, które wykazało, że osoby z uśmiechem Duchenne’a żyły średnio 7 lat dłużej niż ci zawodnicy, którzy nie uśmiechali się w ten sposób. - Uśmiech Duchenne’a pomaga wykrywać kłamstwa
Ponieważ trudno go podrobić, psychologowie i eksperci od mowy ciała często analizują uśmiech Duchenne’a, aby ocenić, czy emocje danej osoby są szczere czy udawane. - Uśmiech Duchenne’a pojawia się u niemowląt
Badania pokazują, że nawet noworodki uśmiechają się spontanicznie, zwłaszcza w odpowiedzi na kontakt z opiekunami. - Uśmiech Duchenne’a częściej występuje u ekstrawertyków
Osoby ekstrawertyczne częściej prezentują uśmiech Duchenne’a, co może wynikać z ich większej otwartości i większej skłonności do wyrażania emocji. - Uśmiech Duchenne’a aktywuje ośrodki nagrody w mózgu
Szczery uśmiech nie tylko sprawia, że czujemy się lepiej, ale także pobudza układ nagrody, uwalniając dopaminę i serotoninę – neuroprzekaźniki związane z przyjemnością i dobrym samopoczuciem. - Zwierzęta również mogą wykazywać podobne uśmiechy
Niektóre badania sugerują, że psy i szympansy mogą okazywać uśmiechy przypominające Duchenne’a, zwłaszcza podczas pozytywnych interakcji społecznych.
